Zonnewijzer van de Maand - septenber 2005

Onmogelijke zonnewijzers

Gerrit Sasbrink vond in zijn omgeving een aantal armillosferen die er wat wonderlijk uitzien en als onmogelijke zonnewijzer moeten worden betiteld.

Bij een armillosfeer ligt de uurring in het equatoriale vlak en de poolstijl staat haaks op dat vlak.
In het eerste voorbeeld ligt de stijl in het vlak van de uurring.
Een schaduw van de poolstijl zal nooit de tijd kunnen aanwijzen.

In het tweede voorbeeld staat de uurring verticaal.
Dat zou kunnen als de zonnewijzer op de evenaar staat, maar deze staat toch echt op een breedtegraad van zo'n 53 graden noord.

Het derde exemplaar ziet er indrukwekkend uit, met een mooie uurschaal en een fraaie voet.
De poolstijl lijkt haaks op het equatoriale vlak te staan en de hoek van het equatoriale vlak lijkt ook aardig goed te zijn.
De XII staat onder in de uurschaal en dat duidt op een aanwijzing in Zonnetijd.
De uurpunten liggen mooi gelijkmatig verdeeld zoals bij een armillosfeer behoort.

Alleen zijn er wel erg veel uurpunten. We tellen er hier al 23 en dan is de cirkel nog niet vol.
Hier is sprake van een etmaal dat langer is dan 24 uur. In de gnomonica is dat nog niet eerder vertoond.

Tijdens de Franse Revolutie bijvoorbeeld is al eens een tijdsysteem met 10 uren in een etmaal ingevoerd.
Een nieuw tijdsysteem met zo'n 30 uur in een etmaal zou dus ook best kunnen, maar we betwijfelen of dat hier de bedoeling is.

Foto's: Gerrit Sasbrink, Dedemsvaart.

Fer de Vries