Zonnewijzer van de Maand - mei 2003

De bol als schaduwgever

Het is al bekend dat met behulp van een kegel als schaduwgever de Italiaanse en Babylonische tijd op een zonnewijzer kan worden aangewezen.
Een model van een horizontale uitvoering treft u hieronder aan.

Op dit principe is de Italiaan Fabio Savian verder gegaan en in de kegel stopt hij een bol.
Dan wordt de kegel weggelaten en gaat de bol als schaduwgever dienst doen voor beide tijdsystemen.
In plaats van een rechte schaduwlijn om de tijd af te lezen ontstaat dan een gebogen lijn om de tijd af te lezen.
De uurlijn die de raaklijn is aan deze gebogen schaduwlijn geeft de tijd aan.

Zeer onlangs liet Fabio Savian een van zijn modellen op Internet zien en dat publiceren wij hier.
De zonnewijzer is een verticale oost- en westwijzer in de speelse vorm van een kikker.
De beide ogen zijn de schaduwgevers voor respectievelijk de Italiaanse en de Babylonische tijd.
In dit voorbeeld worden de Italiaanse uren geteld als "hoe lang de zon nog schijnen zal".

Oost- en westwijzer

Fabio Savian schrijft:
Ondertussen heb ik de kikker gemaakt. Het ontwerp van deze zonnewijzer heb ik een tijd geleden naar de mailinglist gestuurd, nu heb ik een echt prototype geconstrueerd.
Het is in hout uitgevoerd, want het is een demonstratiemodel dat ik gisteren gebruikt heb op een Lentefeest, een marktfeest van Paderno Dugnano.
Het doel was het functioneren van de zonnewijzer te testen en de eigenschappen van de constructie om daarna een definitieve te maken voor buiten.
Het gaat om een polaire zonnewijzer voor Italiaanse en Babylonische uren, waarin de conische schaduwgevers vervangen zijn door twee bollen (de ogen).
De uurlijnen en de cijfers zijn hetzelfde voor beide uursystemen.

Het prototype is gemaakt van multiplex van 10 mm en de ogen zijn halve bollen met een diameter van 60 mm. De voet is van multiplex, maar van 25 mm om stabiliteit aan de kikker te geven.

De foto is in de namiddag genomen, de schaduwen van de ogen geven aan dat er een beetje meer dan 7 uur vanaf zonsopgang verlopen is en dat er nog ongeveer vijf en een half uur te gaan is tot zonsondergang.
Groetjes aan iedereen, Fabio Savian, amfibie gnomonist.

(Vertaling uit het Italiaans : Hans de Rijk)

Fer de Vries