Hoe werkt een zonnewijzer?
NB. Dikgedrukte termen zijn in de Verklarende Woordenlijst opgenomen.
De meeste zonnewijzers die we 'in het wild' tegenkomen, zijn poolstijlzonnerwijzers. Het gezamenlijke kenmerk is dat ze een schaduwgever hebben die gericht is op de Poolster. De aarde draait in 24 uur om zijn as, de aardas. Waar het verlengde van die as door de hemelbol prikt, staat de Poolster. De poolstijl staat dus altijd evenwijdig met de aardas.
Poolstijlzonnewijzers zijn er in vele vormen. Afhankelijk van de oriëntatie van de wijzerplaat spreken we van horizontale, verticale en equatoriale zonnewijzers. Hieronder ziet u enkele voorbeelden.
De presentatie is samengesteld door de Engelse zonnewijzermaker Tony Moss voor de website van de Britse zonnewijzervereniging. Wij mochten hem gebruiken voor onze website.*)
De presentatie bestaat uit 15 pagina's. Hieronder de titels van de pagina's, die u ook elk afzonderlijk kunt aanklikken:
1. Hoe werkt een poolstijlzonnewijzer?
2. Bovenaanzicht op de Noordpool
5. De equatoriale zonnewijzer op de polen en aan de evenaar
6. De equatoriale zonnewijzer op andere breedtegraden
7. Een meervoudige zonnewijzer
8. De armillosfeer is een equatoriale zonnewijzer
10. De horizontale zonnewijzer
11. Horizontale zonnewijzers op verschillende breedtegraden
12. Brede schaduwgevers en de middagspleet
14. Verticale declinerende zonnewijzers - 1
15. Verticale declinerende zonnewijzers - 2
*) De oorspronkelijke presentatie is hier te vinden. Wij danken Tony Moss voor het ter beschikking stellen van de figuren zonder Engelse tekst. Evenzo bedanken wij Tony Moss en de British Sundial Society voor de toestemming voor deze bewerking en voor het gebruik op onze website.
