Artikel van de Maand - mei 2011

Alle lijnen op een rij (3)


Hier wordt eerst herhaald voor welke vlakke zonnewijzers de figuren geldig zijn.

Telkens worden drie zonnewijzers getekend, alle voor een breedtgraad van 52° N:

  • een horizontale zonnewijzer
  • een verticale zuidwijzer
  • een willekeurige zonnewijzer

 De gnomonische gegevens van die drie zonnewijzers staan in de tabel hieronder.

  phi i d v ts b
Horizontale zonnewijzer 52 0 0 52 0 0
Verticale zuidwijzer 52 90 0 -38 0 180
Willekeurige zonnewijzer 52 40 45 18,9 28,7 27,4

Voor definities, zie dit artikel




Deze maand worden voor puntzonnewijzers (met een gnomon) de volgende soorten lijnen getoond:

  • Babylonische uren en Italiaanse uren, gescheiden en gecombineerd
  • Islamitische gebedslijnen
  • azimut (herhaling) en zonshoogte



In de overzichtstekeningen die hierna volgen zijn de drie zonnewijzers steeds van boven naar beneden getekend in de volgorde

  • horizontale zonnewijzer
  • verticale zuidwijzer
  • willekeurige zonnewijzer

Babylonische en Italiaanse uren, gesplitst voor elk halfjaar

Zowel de Babylonische uren als de Italiaanse uren verdelen een etmaal in 24 gelijke uren.
Voor de Babylonische uren ligt het nulpunt bij zonsopgang, voor de Italiaanse uren bij zonsondergang.

  • links: Babylonische uren
  • rechts: Italiaanse uren




Babylonische en Italiaanse uren in een figuur en Islamitische gebedslijnen

Voor de Islamitische gebedslijnen is gekozen voor de in de literatuur meest voorkomende definities.

  • Zuhr: lengte middagschaduw van de gnomon + 0.25 x gnomonlengte
  • Asr-Awwal: lengte middagschaduw van de gnomon + 1 x gnomonlengte
  • Asr-Tâni: lengte middagschaduw van de gnomon + 2 x gnomonlengte
  • links: Babylonische en Italiaanse uren in een figuur
  • rechts: Islamitische gebedslijnen




Azimut (herhaling) en zonshoogte

  • links: azimut
  • rechts: zonshoogte



Een zonnewijzer met zowel Babylonische als Italiaanse uren is op deze site te zien als Zonnewijzer van de Maand, maart 2003.
Het is een combinatie van een poolstijl-zonnewijzer en een puntzonnewijzer.


Fer de Vries