Artikel van de Maand - augustus 2004

Islamitische gebedslijnen

Op puntzonnewijzers in Islamitische landen staan vaak lijnen die aangeven wanneer een gebed moet worden gehouden.
De belangrijkste tijdstippen die dan aangegeven worden zijn die voor Zuhr, Asr-i evvel en Asr-i sâni.

Een voorbeeld van een horizontale zonnewijzer uit het zuiden van Spanje met deze drie gebedslijnen is hieronder weergegeven.
De uurlijnen op deze zonnewijzer geven de antieke uren aan.

De tijdstippen voor deze gebedstijden worden als volgt bepaald:
Op het horizontale vlak wordt een verticale gnomon opgericht met een lengte g.
Op een bepaalde dag wordt de lengte van de schaduw van deze gnomon op het tijdstip van de ware middag vastgesteld en die lengte is dan bijvoorbeeld M.
Voor de bepaling van het tijdstip van Zuhr wordt bij de schaduwlengte M een kwart gnomonlengte g opgeteld en als de schaduwlengte op het horizontale vlak dan M + 0,25 g is, is het tijdstip voor Zuhr aangebroken.
Dit tijdstip moet dan op de zonnewijzer worden aangegeven.

Op deze wijze worden voor een flink aantal dagen deze tijdstippen vastgesteld en op de zonnewijzer aangegeven. Alle punten worden door een vloeiende lijn met elkaar verbonden.

Op gelijke wijze worden de tijdstippen voor Asr-i evvel en Asr-i sâni bepaald uit de schaduwlengten M + g en M + 2g.

In tabel:

Fer de Vries