14. Meridiaanlijnen

Een meridiaanlijn of middaglijn wordt gebruikt om het middaguur aan te geven. Het is een puntzonnewijzer die is beperkt tot alleen de 12-uurs lijn. Vaak is de nodus geen schaduwgevende punt, maar een gaatje in een plaat of muur, dat een vlekje zonlicht op de wijzerplaat geeft

Meridiaanlijnen werden gebruikt om de klok gelijk te zetten in tijden dat mechanische uurwerken nog niet zo nauwkeurig liepen. In sommige kerken werd een meridiaanlijn aangebracht om de lente-equinox te bepalen. Die was belangrijk voor het vaststellen van de Paasdatum.

Ook het middagkanon is een meridiaaninstrument. Het brandglas wordt ingesteld volgens de declinatie van de zon. Om 12 uur ontsteekt het brandglas het kruit in het kanon en wordt er een schot afgevuurd, bij wijze van akoestisch tijdsignaal.

Middagkanon (foto: Patric Oyen).